Otrzymaliśmy następujące pytania prasowe:

Dotarła do nas informacja o wniosku w sprawie ogłoszenia klęski żywiołowej - klęski smogu, a którym do wojewody małopolskiego Piotra Ćwika zwrócił się Skawiński Alarm Smogowy w imieniu mieszkańców gmin Skawina, Czernichów, Niepołomice Wieliczka, Zabierzów. Proszę o informację: Czy wojewoda rozważa ogłoszenie klęski smogu? Czy planuje jakieś działania w tej sprawie, jeśli tak to jakie?

Oto nasza odpowiedź: 

Przekazuję, że e-mail anonimowych mieszkańców Krakowa i 5 okolicznych miejscowości dziś do nas wpłynął. Zawiera on „wniosek o niezwłoczne ogłoszenie stanu klęski żywiołowej na terenie gmin metropolii krakowskiej”. Z wnioskiem tym aktualnie się zapoznajemy i niebawem prześlemy odpowiedź.

Zaznaczmy przy tym, że stan klęski żywiołowej jest sytuacją nadzwyczajną. Wprowadzany jest przez Radę Ministrów z jej własnej inicjatywy lub na wniosek wojewody. Stan klęski żywiołowej wprowadza się na czas nie dłuższy niż 30 dni, z możliwością jego przedłużenia. 

Choćby z punktu widzenia czasu trwania stanu klęski żywiołowej trudno stwierdzić, by ogłoszenie takiego stanu mogło pozwolić rozwiązać problem smogu. Wszyscy jesteśmy świadomi, że zagadnienia związane z ochroną środowiska wymagają działań długofalowych, rozpisanych na lata. I takie działania są konsekwentnie podejmowane. 

Przypomnijmy, że ochrona środowiska jest zadaniem własnym samorządów, które podejmują w tym zakresie szereg działań. Aktualnie trwają prace np. nad aktualizacją Programu Ochrony Powietrza. Nie ma przesłanek, aby ograniczać kompetencje samorządów w tym zakresie. Nie ma też wskazania, aby wpisane we wprowadzenie stanu klęski żywiołowej ograniczenie praw i swobód obywatelskich miało usprawnić działania w walce ze smogiem.  

Ponadto bieżące meldunki przekazywane przez właściwe służby nie wskazują na to, aby zarejestrowały one niedostatek własnych sił i środków, co mogłoby stanowić ewentualną przesłankę do rozważenia możliwości wprowadzania nadzwyczajnych działań. Żaden z samorządów nie sygnalizuje też tego, jakoby jego aktualne działania czy prace były sparaliżowane. Podobnie choćby wojewódzki lekarz koordynator ratownictwa medycznego nie otrzymał żadnego niepokojącego sygnału z placówki ochrony zdrowia. Na bieżąco przekazywane są też dane dotyczące stanu powietrza – przypomnijmy, dodatkowo zaostrzone w Małopolsce. Dziś poziom alarmowania dotyczy powiatu nowotarskiego, zaś poziom informowania m.in. Krakowa czy Nowego Sącza (https://powietrze.malopolska.pl/komunikaty/ ). Przewidywane są też w najbliższym czasie zmiany w sytuacji pogodowej, które mogą zmniejszyć uciążliwość związaną ze smogiem.  

Systemowo zatem wszystkie właściwe działania są podejmowane, a sytuacja jest na bieżąco monitorowana przy współpracy właściwych służb. Nie zmienia to oczywiście faktu, że smog jest obiektywnym problemem o dużej dotkliwości. Natomiast w walce z nim najskuteczniejsze będą rozważne i zaplanowane działania, także wieloletnie, ze szczególnym uwzględnieniem aspektu edukacyjnego i rozwijania aktywności samorządów, które najlepiej znają potrzeby swoich mieszkańców.