Otrzymaliśmy następujące pytanie prasowe:

Piszę artykuł na temat sporu pomiędzy panią, która stara się o obywatelstwo polskie i USC w Zakopanem. Moja bohaterka twierdzi, że od 2 lat toczy bój z zakopiańskim USC w sprawie wydania 1 dokumentu – aktu rozwodu przetłumaczonego na język polski (niezbędnego do uzyskania obywatelstwa polskiego). Dostarczyła do USC decyzję o rozwodzie z archiwum kijowskiego. Szefowa USC odsyła ją do sądu o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego. Z kolei prawnicy pani uważają, że została podpisana umowa w 1993 r. pomiędzy Ukrainą i Polską, która skutkuje tym, że prawomocne orzeczenia w sprawach cywilnych sądów w jednym państwie są uznawane przez drugie, więc nie ma potrzeby przeprowadzania tego sądownie. Stąd moje pytanie, po czyjej stronie jest racja? Czy urzędnik USC powinien wydać taki akt, czy niezbędna jest rozprawa sądowa?  

Oto nasza odpowiedź:   

Oczywiście nie możemy podawać informacji dotyczących konkretnych, indywidualnych spraw.  

Natomiast kwestia uznawania obcych orzeczeń jest niezwykle skomplikowana. Wymaga głębokiej analizy umów międzynarodowych i przepisów krajowych – zarówno aktualnych, jak i historycznych. W przypadku Ukrainy dana sprawa może wymagać analizy w kontekście choćby umowy zawartej z ZSRR w 1957 r., obejmującej także Ukrainę. Następnie w 1993 r. mamy zawartą umowę tylko z Ukrainą; mamy też polski Kodeks Postępowania Cywilnego, zmieniony w 2009 r. Nie da się zatem sformułować generalnej zasady, bo wszystko zależy od tego, w kontekście których przepisów oceniana jest dana sprawa.

Prawidłowość decyzji kierownika USC przed Wojewodą byłaby oceniana w przypadku złożenia odwołania od jego decyzji.  

Wskazać również trzeba, że w większości uregulowań dotyczących skuteczności na terenie Polski zagranicznych orzeczeń sądowych są zawarte przepisy umożliwiające złożenie do polskiego sądu cywilnego wniosku o rozpatrzenie, czy orzeczenie podlega czy też nie podlega uznaniu. 

Takie rozstrzygnięcie jest wiążące dla wszystkich sądów i innych organów.