Blisko 7 mln złotych z budżetu Wojewody Małopolskiego przeznaczono w ostatnich pięciu latach na prace remontowe dotyczące cmentarzy z okresu I wojny światowej. Łącznie renowacja i odbudowa 54 cmentarzy w Małopolsce kosztowała blisko 9 mln złotych. Ogrom poczynionych prac oraz ich efekty ukazuje otwarta dzisiaj w Ośrodku Wystawienniczo-Konferencyjnym przy kasztelu w Szymbarku wystawa fotograficzna. W uroczystości uczestniczyli m.in. II wicewojewoda małopolski Józef Leśniak oraz dyrektor Wydziału Rewaloryzacji Zabytków Krakowa i Dziedzictwa Narodowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie Joanna Florkiewicz-Kamieniarczyk. Obecni byli także konsul generalny Austrii w Krakowie Philipp Charwath, konsul generalny Federacji Rosyjskiej w Krakowie Sergey Linevich, konsul generalny Węgier w Krakowie Laszlo Marek Szubert oraz zastępca dyrektora Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Warszawie Joanna Piskorz.
„RE-NOWACJE. Cmentarze wielkiej wojny w Małopolsce po stu latach” – to tytuł prezentowanych prac fotograficznych. Odzwierciedla on zakres działań konserwatorskich, które w wielu przypadkach obejmowały nie tylko renowacje, ale także odtwarzanie zniszczonych elementów cmentarzy wojennych (jak bramy, ogrodzenia, pomniki itp.). Wystawa odbywa się w ramach promocji Znaku Dziedzictwa Europejskiego, jakim Komisja Europejska uhonorowała w 2016 r. cmentarz z I wojny światowej nr 123 znajdujący się w Łużnej.
Jest to największa, monumentalna nekropolia wojenna na terenie dawnej Galicji. Jest najbardziej reprezentatywnym przykładem zachowanego zespołu cmentarzy na terenie Małopolski usytuowanym w miejscu pięknym pod względem krajobrazowym i równocześnie łatwo dostępnym. Jest jedną z największych nekropolii zespołu, pochowano na nim 1200 żołnierzy różnych narodowości (m.in. Austriaków, Węgrów, Polaków, Niemców, Rosjan) i wyznań i dlatego stanowi istotne miejsce dla środkowoeuropejskiej pamięci zbiorowej. To również największa nekropolia żołnierzy węgierskich poza granicami Węgier. Przedstawia w czytelny sposób ideę ekumenizmu - identyczne potraktowanie zwycięzców i pokonanych, niezależnie od przynależności armijnej, etnicznej czy religijnej, „wspólne odpoczywanie” żołnierzy, których pogodziła śmierć.
Sto lat po utworzeniu wojennych cmentarzy prowadzona jest intensywna i planowa akcja remontów tych obiektów z udziałem Wydziału Rewaloryzacji Zabytków Krakowa i Dziedzictwa Narodowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie przy współpracy z przedstawicielami samorządów małopolskich. Akcja ta objęła już kilkadziesiąt obiektów znajdujących się na terenie województwa małopolskiego. Szczególnie ważnym elementem prac było odbudowanie drewnianej kaplicy projektu słowackiego architekta Dušana Jurkoviča oraz odrestaurowanie cmentarza wojennego nr 123 w Łużnej-Pustkach. To właśnie dzięki temu Komisja Europejska decyzją z 2 lutego 2016 roku nadała cmentarzowi miano Znaku Dziedzictwa Europejskiego, co symbolicznie podkreśliło historyczne znaczenie innych cmentarzy z lat 1914-1918 położonych na terenie Małopolski.
Zestawienie wysokości i źródeł pochodzenia wydatków poniesionych na remonty cmentarzy, których efekty prezentowane są na wystawie (tabela).
Zachęcamy do obejrzenia relacji w TVP: https://krakow.tvp.pl/